De UltraAir-apparatuur maakt het mogelijk om grote hoeveelheden data uit te wisselen met behulp van laserverbindingen, in een netwerk van grondstations en satellieten die in een baan op 36.000 kilometer boven de aarde draaien. Met geavanceerde technologie, waaronder een uiterst stabiel en nauwkeurig opto-mechatronisch systeem, kunnen dankzij lasercommunicatieterminals overdrachtssnelheden van gigabits per seconde worden behaald, terwijl verstoring wordt tegengegaan en de kans op intercepties klein is.

Verbinding

Op deze manier zorgt UltraAir ervoor dat militaire vliegtuigen en onbemande luchtvaartuigen verbinding kunnen maken, daarbij gebruikmakend van op laser gebaseerde satellietconstellaties, zoals het zogeheten SpaceDataHighway-netwerk van Airbus. In de strategie van Airbus om lasercommunicatie verder te ontwikkelen vormt dit een belangrijke stap die voor overheids- en defensieklanten de onderscheidende voordelen voor multidisciplinaire samenwerking zichtbaar maakt. Op langere termijn zou UltraAir ook in commerciële vliegtuigen kunnen worden toegepast om passagiers in staat te stellen snelle dataverbindingen tot stand te brengen.

Volgende revolutie

Als oplossing voor dataverkeer in het kwantumtijdperk, is lasercommunicatietechnologie de volgende revolutie in satellietcommunicatie (satcom). Door de groeiende vraag naar satellietdiensten worden de grenzen van de capaciteit van traditionele radiofrequenties voor satellietcommunicatie bereikt. Lasersatellietcommunicatie maakt het echter mogelijk om duizend keer zo veel data, een factor 10 sneller te verwerken dan via het huidige netwerk. Laserverbindingen bieden daarnaast het voordeel dat ze weinig last hebben van storingen en eventuele detectie. In tegenstelling tot de reeds overvolle radiofrequenties is lasercommunicatie moeilijk te onderscheppen, omdat de bundel smaller is. Lasersatellietterminals zijn daardoor compacter en lichter, verbruiken minder energie en zijn veiliger dan radioverbindingen.

De samenwerking tussen Airbus en VDL omvat de ontwikkeling van een demonstratiemodel en prototype van UltraAir, alsook de benodigde vervolgstappen om UltraAir in volume te  produceren. VDL ETG Almelo zal de productie voor rekening nemen en eveneens onder meer kritische systemen toeleveren. Airbus zal UltraAir vervolgens op de markt brengen.

Toegevoegde waarde

“Als hightech-toeleverancier en partner voor bedrijven in met name de halfgeleiderindustrie zien we veel toegevoegde waarde om de uitdagingen van dit project voor Airbus op te pakken”, stelt directeur Sander Verschoor van VDL ETG Almelo. “Om deze complexe terminals, die onder meer worden uitgerust met spiegels en motoren en worden voorzien van mechatronica en optica, in volume te produceren, zullen wij vanaf het begin nauw betrokken zijn bij de ontwikkeling van de technologie. Hier passen we bijvoorbeeld onze systeemarchitectuur en -ontwerpcompetenties toe. Uiteraard werken we daarbij intensief samen met andere partners, zoals Demcon en TNO.”

Investeringen

Airbus en VDL Groep zullen in 2024 vervolgstappen zetten voor de industrialisatie van het prototype om de lasercommunicatieterminal gereed te maken voor de integratie met een vliegtuig. Een testvlucht van het geïndustrialiseerde prototype op een vliegtuig is voorzien in 2025. De ontwikkeling van UltraAir is mogelijk door investeringen van Airbus en VDL Groep en wordt ondersteund door het programma ESA ScyLight (Secure and Laser Communication Technology) en door het toegekende Groeifonds-voorstel NxtGen Hightech, geleid door TNO en een groep Nederlandse bedrijven.